علت های کوتاهی بیش از اندازه قد آفتابگردان(هیبرید) و راهکار جهت درمان و پیشگیری چیست؟

کلمات کلیدی: کوتاهی؛ قد؛ آفتابگردان؛ هیبرید؛

مقدمه

یکی از مشکلات رشد و پرورش آفتابگردان های هیبرید، مشکل کوتاهی قد بیش از اندازه آفتابگردان و زود به گل رفتن آن می تواند باشد.

در سالهای قبل به دلیل عدم آگاهی کشاورزان و نشناختن خصوصیات ارقام هیبرید آفتابگردان در برخی از مواقع مشکل کوتاهی بیش از اندازه قد آفتابگردان و زود به گل رفتن آنها گزارش شده است.

کوتاهی قد آفتابگردان و کوتوله ماندن باعث به گل رفتن زودتر از موعد و عدم تولید دانه کافی و از بین رفتن بخش گسترده محصول می شود.

در این مقاله به علل و عوامل کوتاهی قد آفتابگردان های هیبرید پرداخته شده و با بیان راهکارها جهت پیشگیری از این اتفاق در جهت افزایش تولیدات کشاورزی و جلوگیری از خسارت به بخش تولید گام مفید برداشته خواهد شد.

عوامل کوتاهی بیش از اندازه قد آفتابگردان (هیبرید) و راهکارها

شوری خاک

پی اچ (درجه شوری) مناسب خاک جهت رشد و توسعه و رسیدن به حداکثر عملکرد در آفتابگردان ۶.۵ تا ۷ است.

هر چه قدر درجه شوری خاک افزایش می یابد درصد املاح سدیم و کلسیم موجود در خاک از حد مجاز بالاتر رفته و باعث اختلال در روند جذب آب و مواد غذایی به دلیل به هم خوردن پتانسیل اسمزی می شود.

در پی اچ-ph بالای ۹ تقریبا جذب املاح و آب به هم خورده و گیاه آفتابگردان دچار مسمومیت عناصر خواهد شد و در پی اچ نزدیک ۹.۵ تا ۱۰ تقریبا بوته آفتابگردان خشک خواهد شد.

هر چه قدر  پی اچ خاک از ۷ به بالا می رود به همان مقدار قد آفتابگردان کوتاهتر خواهد شد.

در پی اچ های ۹ به بالاتر قد آفتابگردان های هیبرید به شدت کوتاه شده و در ارتفاع ۸۰ تا ۹۰ سانتی متر به گلدهی می رسند.

راهکار

استفاده از ارقام آفتابگردان پابلند جهت کاشت در زمینهای شور…مانند آفتابگردان سیاه آجیلی و یا دورسفید آجیلی کله قوچی که به شوری خاک مقاومت بالایی نشان می دهند و ارتفاع متعادلی در خاکهای شور دارند.

استفاده از ترکیبات گوگرد معدنی، اسید هیومیک، کودهای حیوانی جهت اصلاح ساختار و ترکیبات خاک.

تنش آبی و کم آبی

کمبود منابع آب باعث کوتاه شدن دوره رشد رویشی و وارد شدن سریع بوته آفتابگردان به دوران زایشی است.

کوتاه شدن دوران رشد در اثر تنش خشکی و کم آبی مکانیسمی است که باعث بقا نسل گیاهان می شود.

در واقع اگر این مکانیسم نبود در اثر خشک سالی ها بقا نسل گیاهان به خطر می افتاد.

وقتی گیاه با دوران بحرانی آبی مواجه می شود به صورت هوشمند عمل کرده و سریعا فاز زایشی گرفته و شروع به گل باز کردن می کنند تا بتواند دانه تولید کرده و بتواند نسل خود را حفظ بکند.

گلدهی سریع و وارد شدن به فاز زایشی باعث کوتاه ماندن قد آفتابگردان و مخصوصا آفتابگردان های هیبرید خواهد شد.

راهکار

در خاکهای شنی لومی و مناطقی که خاک زمین کشاورزی شوری بالایی داشته باشد و احتمال کوتاهی قد آفتابگردان وجود داشته باشد، از ابتدای دوران رشد رویشی باید شروع با آبیاری کرد و به هیچ وجه از روش ایجاد تنش مصنوعی نباید استفاده کرد.

استفاده از هیومیک اسید و کودهای دامی پوسیده باعث ماندگاری آب در کنار ریشه ها شده و باعث کاهش اثرات تنش های رطوبتی خواهد شد.

سرمازدگی در اوایل دوران رشد

در برخی مواقع به علت کاشت زودتر از موعد در مناطق سردسیر، آفتابگردان دچار سرمازدگی در دوران اولیه رشد می شود.

بوته آفتابگردانی که در اویل دوران رشد دچار سرمازدگی شود دوران رشد رویشی کوتاهی خواهد داشت و در عرض مدت کوتاهی به گل رفته و غنچه باز خواهد کرد و دچار پدیده کوتولگی خواهد شد.

راهکار

کاشت به موقع در فصل بهار، اندکی تا گرم شدن اولیه در بهار صبر کرده و بعد اقدام به کاشت آفتابگردان های هیبرید آجیلی شود.

اتخاذ تصمیم به موقع و شخم زدن دوباره زمین و کاشت دوباره به موقع در اوایل بهار بهتر از صبر کردن و تماشا کردن گل باز کردن بوته های آفتابگردان در قد نیم متری است.

نقش تغذیه در کوتاهی قد آفتابگردان

مهمترین عنصر مغذی در رشد قد گیاهان نیتروژن است.

در آفتابگردان هم منابع نیتروژن باعث رشد قد و قامت بوته و رشد برگها و حتی افزایش قطر ساقه است.

کمبود نیتروژن باعث کوتاه ماندن قد آفتابگردان هیبرید آجیلی مانند s400 ,s300 , T6 و سایر ارقام آجیلی است.

کوتاه ماندن قد آفتابگردان باعث کوچک شدن طبق آفتابگردان و در نهایت کاهش تعداد دانه در طبق و ریز بودن دانه ها خواهد شد.

راهکار

جهت رسیدن به کمیت و کیفیت تولید در آفتابگردان های هیبرید آجیلی استفاده از منابع نیتروژن و کودهای حاوی این عنصر ضروری در دستور کار قرار می گیرد.

تراکم کاشت

هر چقدر تراکم کاشت زیادتر گرفته می شود،به دلیل رقابت بین بوته ای، فضای کافی برای رشد ریشه ها باقی نمانده و رشد و توسعه ریشه ها کمتر خواهد بود.

ریشه های کوچکتر در نهایت بوته های کوچکتر با ارتفاع کمتری تولید خواهد کرد.

بنابراین جهت رسیدن به حداکثر عملکرد باید تراکم صحیح کاشت و فاصله کاشت صحیح برای هر رقم  را برای آفتابگردان های هیبرید آجیلی رعایت کرد.

تاثیر ارقام مختلف

ارقام مختلف آفتابگردان ارتقاع بوته و قد متفاوتی دارند.

در برخی ارقام هیبرید آجیلی مانند آفتابگردان پالانچی قد بوته ها نهایتا به ۱‌۸۰ سانتی متر در زمان گلدهی و به ۱۵۰ سانتی متر در زمان برداشت می رسند.

قد آفتابگردان هیبرید آجیلی اس۳۰۰ یا رقم ۶۰۱ به ۲۰۰ سانتی متر در زمان گلدهی و به ۱۸۰ سانتی متر در زمان برداشت می رسد.

ارتفاع بوته در آفتابگردان اس۴۰۰ یا رقم ۳۶۱ در زمان گلدهی به ۲۳۰ سانتی متر و در زمان برداشت نهایتا ۲۰۰ سانتی متر است.

ارتفاع بوته آفتابگردان های محلی سیاه مانند قلمی و بادامی و یا دورسفید کله قوچی در زمان گلدهی تا ۳ متر و در زمان برداشت به ۲.۵ متر می رسد.

راهکار

انتخاب رقم مناسب آفتابگردان با توجه به خصوصیات زمین و شرایط آب و هوایی و مقدار منابع آبی صورت می گیرد.

در صورتی که منابع آبی محدود باشد و خاک زمین کشاورزی پی اچ یا درصد شوری بالاتری داشته باشد از ارقام محلی به جای ارقام هیبرید استفاده می شود.

در صورت نیاز می توانید جهت انتخاب رقم مناسب با توجه به خصوصیات زمین به مقاله (روی کلمه مقاله کلیک نمایید)….در همین سایت مراجعه کنید.

مشاوره قبل از کاشت با افراد با تجربه و آگاه در این زمینه کاشت آفتابگردان هم جهت انتخابی بهتر و پیشگیری از خسارت و رسیدن به حداکثر راندمان امری بسیار ضروری است.

جهت انجام مشاوره روی گزینه مشاوره کلیک نمایید.

نویسنده: سعید موسی نژاد (کارشناس ارشد زراعت) فعال بازار خشکبار شهرستان خوی

جهت مشاهده محصولات و انواع بذرها با کلیک روی کلمه صفحه اول در همین سایت مراجعه کنید.

لطفا در قسمت پایین دیدگاهتان را برای ما بنویسید.